Consent — ofwel afstemming — is essentieel bij elk seksueel contact, omdat het de basis vormt van respectvolle, gelijkwaardige en vrijwillige interactie tussen mensen. Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt die grens juist overschreden: er is geen sprake (meer) van vrijwilligheid, gelijkwaardigheid of afstemming, wat ingrijpende gevolgen kan hebben voor degene die het meemaakt.
Hier zijn een paar kernpunten waarom consent nodig is:
1. Respect voor autonomie
Iedereen heeft het recht om zelf te bepalen wat er met diens lichaam gebeurt. Zonder expliciete, vrijwillige afstemming wordt dat recht geschonden. Seks zonder consent is een inbreuk op iemands lichamelijke integriteit.
2. Voorkomt schade en trauma
Seksueel grensoverschrijdend gedrag — dus seksueel contact zonder consent — kan diepgaande psychische en lichamelijke schade veroorzaken. Het gevoel van onmacht, schaamte, schuld of vervreemding van het eigen lichaam komt vaak voor bij slachtoffers.
3. Maakt grenzen zichtbaar en bespreekbaar
Consent gaat niet alleen over “ja of nee”, maar over het continu, actief en wederzijds afstemmen van wensen, grenzen en comfort. Het helpt mensen hun eigen grenzen te leren kennen én die van de ander te respecteren.
4. Consent draagt bij aan seksueel plezier
Afstemming over wat je wel en niet wil en wat de andere wel en niet wil, zorgt voor een fijne en plezierige ervaring voor beiden. Zonder consent geen seksueel plezier.
5. Consent maakt het verschil tussen seks en seksueel geweld
Het belangrijkste onderscheid tussen seks en seksueel geweld is of alle betrokkenen het vrijwillig en met plezier willen. Als dat niet het geval is, is er sprake van grensoverschrijding — en dus potentieel van seksueel geweld.